Istenmeyen e-postalar, ya da ingilizce adiyla "spam mail"ler hayatimizin bir parcasi halina geldi. Kullandigim butun filtrelere ragmen ben her gun bir kac tane spam silmek zorunda kaliyorum. Biraz arastirma yapinca spam postalarin silmek zorunda oldugumuz bir kac postadan cok daha fazla anlam ifade ettigini farkettim. Mesela, bana su siralar surekli borsada bir hisseyi almami ya da satmami soyleyen renkli resimlerle bezenmis mailler geliyor. Once neden resimli mailler geldigini anlatayim: Pek cok spam filtresi gelen postalardaki metne bakip belirli kelimeleri ariyor ve bir postanin spam olup olmadigini tespit ediyor. Fakat eger yazilari bir resim dosyasinin icine gomerseniz bunun tespit edilmesi neredeyse imkansiz hale geliyor. Bu yonteme karsilik gelistirilmis filtre yontemleri de var, mesela bir resim surekli gonderiliyorsa o resmi iceren postalar spam olarak isaretleniyor. Neyse benim anlatmak istedigim isin teknik tarafi degil spam konusunun insanlar uzerindeki etkileri.
Bu bahsettigim borsa ile ilgili postalar genelde islem hacmi dusuk olan hisselerle ilgili olarak geliyorlar ve dolandiricilar hisseyi almalari icin insanlara posta atmadan once dusuk fiyata bu hisseleri depoluyorlar. Ertesi gun kendilerine gelen postanin etkisiyle kisa yoldan zengin olma meraklisi insanlar hisseye hucum edince ellerindekileri yuksek fiyattan satiyorlar. Boylelikle epey yuksek kazanclar elde diyorlar. Insanlari uyarmak icin hakkinda spam gonderilmis hisselerin durumunu takip eden siteler var. Hatta bu postalarin hisse senetleri uzerine etkilerine ekonomi makalelerine konu olmus durumda.
Diger bir vaka ise spam postalar kullanilarak yapilan dolandiricilik olaylariyla ilgili. Dolandiricilik soyle isliyor: Dolandiricilar binlerce insana Nijerya'da (baska bir ulke de olabilir ama genelde Nijerya oluyor) yasayan bir milyoner olduklarini fakat paralarinin guvende olmadigini soyluyorlar. Milyon dolarlarini sizin ulkenize transfer etmenin karsiliginda size %10-20 gibi bir para vaad ediyorlar. Eger bir saflik yapar da karsilik verirseniz, once sizi bir guzel bu isin olacagina ikna ediyorlar, sonra da sizden bazi masraflar icin para istiyorlar. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez deyip bunu da yaparsaniz paralari cebe indirip kaciyorlar. Bu yolla kandirilmis o kadar cok insan var ki 1997 yilinda yayinlanmis bir gazetede son 15 ay icerisinde Amerika'da bu yolla 100 milyon dolarlik dolandiricilik yapildigi yazilmis. Sasirtici bir sekilde bu dolandiricilik yontemi e-posta'nin icadindan once mektup ve faks yoluyla da gerceklesiyormus ve tarihi 1920'lere uzaniyormus. Daha trajik bir gercek ise bu servetin pesinden gidip Nijerya'da oldurulmus insanlarin da olmasi.
Elbette bu dolandiricik karsisinda pek cok yasal onlem de aliniyor. Nijerya'da pek cok kisi bu dolandiricilik sucu yuzunden tutuklandi. Dunyanin en meshur spam postacilarindan Jeremy Jaynes dokuz yil hapise mahkum edildi. Tahmin edilene gore bu kisinin aylik kazanci 750,000 dolar civarindaydi.
Son olarak bir kac ilginc istatik vereyim: Su siralar günde 55 milyar spam posta gönderiliyormuş, toplam e-posta trafiğinin %80'i spam e-postalardan oluşuyormuş ve spam postalarda adı geçen sitelerin %78'i Çin'deki sunucularda bulunuyormuş.
Yani demek istedigim spam deyip gecmeyin...