<body><script type="text/javascript"> function setAttributeOnload(object, attribute, val) { if(window.addEventListener) { window.addEventListener('load', function(){ object[attribute] = val; }, false); } else { window.attachEvent('onload', function(){ object[attribute] = val; }); } } </script> <div id="navbar-iframe-container"></div> <script type="text/javascript" src="https://apis.google.com/js/platform.js"></script> <script type="text/javascript"> gapi.load("gapi.iframes:gapi.iframes.style.bubble", function() { if (gapi.iframes && gapi.iframes.getContext) { gapi.iframes.getContext().openChild({ url: 'https://www.blogger.com/navbar.g?targetBlogID\x3d9123432221727993451\x26blogName\x3dBilgi+Seli\x26publishMode\x3dPUBLISH_MODE_BLOGSPOT\x26navbarType\x3dBLUE\x26layoutType\x3dCLASSIC\x26searchRoot\x3dhttps://bilgiseli.blogspot.com/search\x26blogLocale\x3dtr_TR\x26v\x3d2\x26homepageUrl\x3dhttp://bilgiseli.blogspot.com/\x26vt\x3d-4842712886373334541', where: document.getElementById("navbar-iframe-container"), id: "navbar-iframe" }); } }); </script>

<$

guernica picassoBen muhtemelen ortaokul sıralarında ortaokul aşklarıyla, dışarıdaki havanın soğuk oluşuyla ve ikinci dönemin ilk sınavlarıyla uğraşırken ülkemde postmodern devrimler olmaktaydı. O zamanlar bile bu postmodern kavramını anlamaya çalışmış ama becerememiştim. Sıkılırdım ben bir süre sonra böyle ciddi mevzulardan. Aradan zaman geçti, benim aklımda binlerce yeni terim yer etti ama postmodern tanımı hiçbir zaman tam olarak oturmadı kafamda. Ne zaman karşıma çıksa bir süre düşünmem gerekirdi. Bir süre önce okuduğum bir yazıdan sonra konuyla ilgili düşüncelerimi ve bilgilerimi sizinle paylaşmak istedim. Önce bir tanıma bakalım güvendiğimiz bir kaynaktan. Postmodernizm, Wikipedia'da şu şekilde tanımlanmakta:

"...belirli bir durum icinde ve olumlu ya da olumsuz anlamda modernizmden farklılaşan, tüm siyasal ve maddi/toplumsal değişimleri, öte yandan düşünsel ve kuramsal ürünleri ve kültürel pratikleri kapsayan bir formülasyon"

Bu tanıma bakacak olursak aslında postmodernizmi modern yaklaşımdan ayıran çok belirgin bir çizgi yok. Sadece bir farklılaşmadan bahsedilmiş ancak bu farklılaşmanın ne kadar büyük bir farklılaşma olacağı belirtilmemiş. Zaten eğer siz de bir araştırma yaparsanız postmodernizm ile ilgili birden fazla tanım olduğunu ancak bunların hiçbirinin modernizm ile aralarına belirgin bir çizgi çizemediğini göreceksiniz. Hatta modernizm ile postmodernizm arasında bir fark bulunamaması sebebiyle postmodernizmin yeni birşey olmadığı ile ilgili tartışmalara takılacaksınız ki ben de bunun bir savunucusuyum. Bana sorarsanız aslında kimsenin postmodern tanımını tam olarak ayırdedememesine rağmen bir çalışmaya ya da anlayışa bu ismi vermesi soru işaretleriyle dolu bir yaklaşım. Hatta artık anlaşılamayan sanat eserlerine "postmodern eser"early one morning denmesi çok kolaycı ve popüler bir yaklaşım haline geldi. Öyle ki postmodern tanımının darbelerden farklı alanlarda kullanıldığını ilk olarak duymam, her konuda sohbet etmekten büyük zevk aldığım bir arkadaşımla yeni okumaya başladığım bir kitap -Selim İleri - Fotoğrafı Sana Gönderiyorum- üzerine olan konuşmamızda çıkmıştı. Kitabı okurken ilk hikayeden sonra açıkçası mekanı bile kafamda tasarlayamaz olmuştum. Ya ben aptaldım, ya da bu işte bir terslik vardı. İkisi de değilmiş, o iş postmodernmiş.
Postmodernizm ilk kez ikinci dünya savaşından sonra Arnold Toynbee tarafından ortaya atılsa da, bir anlayış olarak görülmesi ilk kez mimarî alanından çıkmış. İlk kez Charles Jencks tarafından Saint Louise'deki modern binaların yıkılıp yerlerine zamanın yeni bakış açısıyla yeni binalar yapıldığında ortaya atılmış -15 Temmuz 1972- Daha sonra diğer sanat ve meslek dallarına geçmiş ve yeni yaklaşımlar oluşturmuş. Yine sosyal bilim dallarından biri olan felsefe ile ilgili tanımdan devam edelim:

Postmodern felsefe, genel olarak belirgin bir şekilde Platon'dan günümüze uzanan felsefe geleneğinin ("metafiziksel felsefe" olarak adlandırılan) yadsınması girişimidir. "Özcülük", "temelcilik", "gerçekçilik", "nesnellik", "özne" ya da "ben" gibi modern felsefeye içkin kavramların genel geçerlilikleri sorgulanmakta ve büyük ölcüde yadsınmaktadır. Postyapısalcı felsefe ise, farklı düşünürlerce farklı şekillerde ortaya konulmuş yapısalcılık-sonrası belli bir felsefe eğiliminin genel adıdır ve postmodern düşüncenin en önemli kuramsal ayağını oluşturmaktadır.

Buradan da anlayacağınız üzere aslında postmodern yaklaşım yeni bir oluşum olmaktan çok -ilk olarak eski binaların yıkılmasından sonra yenilerinin yapılmasından doğduğu gibi- "eskiyi inkar etme eğilimi"dir. Daha da açıklamak gerekirse, postmodernizm eskinin içinde bulunduğu kuralları yıkmak, yok saymak, eskisinden daha farklı -?- yapmak gibi ilkeler barındıran bir yaklaşımdır. Postmodern darbe olarak nitelendirilen ve bu kelimeyle tanışmamı sağlayan darbenin bu şekilde tanımlanmasının sebebi de aslında daha öncekiler gibi top tüfekle değil, akıllıca ve kansız bir şekilde yapılmasındandır. Peki bu tanımlar yeterince açık mıdır? Örneğin, eski evlerde bulunan cumbaların kaldırılması ve evlerin cumbasız - etrafı ve üstü kapalı olan balkon- yapılması büyük bir farklılık mıdır? Kime göre farklılık , kime göre ne kadar büyük bir farklılıktır? Bu mimarlıkta postmodern bir yaklaşım mıdır?
Bütün bu tanımların hiçbiri hâlâ bize sadece bir anlayışı vermekte ancak bunu tam olarak modernizmden ayıramamakta -ya da ben bu farkı görmemekteyim. Çünkü bir yaklaşımın yeni bir akım olabilmesi için daha öncekilerden ya da eş zamanlı yaklaşımlardan bir çizgiyle ayrılması gerekmektedir. Örneğin "sanat için sanat" akımı, yaşamı sanki sanatçının yaşayan kişi değilmiş gibi tamamen dışarıdan irdeleyen eserler vermesi ve daha derin betimlemeler içermesi gibi belirgin özellikeriyle diğer akımlardan ayrılabilir.
vencouver public libraryŞimdi bambaşka bir yerden bakalım meseleye: postmodernizm doğru bir tanımlamamıdır? Postmodernizm, kelime kökü itibariyle içinde çelişkiler barındırmakta ve temelinin sağlam olmadığını, yanlış bir anlayış olduğunu haykırmaktadır. Postmodern, "modernin ötesinde, sonrasında" demektir. Peki modernizm nedir?

"...Modernizm ticaretten felsefeye her şeyin sorgulanmasının gerekliliğini savunur. Böylelikle kültürün öğeleri yeni ve daha iyi olanla değiştirilebilir. Modernizme göre 20.yy'ın ortaya çıkardığı yeni değişiklikler ve yenilikler kalıcıydı, aynı zamanda yeni oldukları için 'iyi' ve 'güzeldi' ve toplum dünya görüşünü bu öngörülere göre gözden geçirip uyarlamalıydı."

Bu açıklamadan da anlaşılacağa üzere ve aslında hepimizin bildiği gibi modern olan, yeni olandır o zaman postmodern nedir? Daha yeni olan mı? Daha yeni olan diye bir tanım yapılabilir mi? Ortada bir 'yeni' ve bir de 'daha yeni' varsa, eski hangisidir? Eğer bir eski varsa diğeri yeni olan değil midir? "kusursuz" deriz de "çok kusursuz" denilebilir mi? ya da "çok muhteşem"?
Postmodernizm olarak tanımladığımız anlayış aslında modern yaklaşımdır ve aslında günümüz sanat anlayışının kuralsız eserler vermeyi kabul ettiği unutulup bunun yeni bir akım olması gerektiği düşüncesi kafalarda hüküm sürdüğünden bu durum yeni bir anlayış olarak kabul edilmiştir. Gelin görün ki bu modern zamanın sanat anlayışı benim çime hiç mi hiç sinmemiştir. Buyrun benim durumumu özetleyen karikatür: "Postmodern Silliness"...

postmodern sanat

Etiketler: ,

p>
    Blogger ADA ÖZCANspan style="color:#767676;">| <$31 Ağustos 2007 13:52:00 GMT+2a> | <$ span>

    <$Canım arkadaşım ( ? ) Kudret, ortaçağı düşün bakalım. Hayal et. İnsanoğlu sanyileşmeye yönelmeye başladı. Rehberin ne olur ? Akıl + bilim. Peki Ortaçağın skolastik kafası ile bu yapılabilir mi ? Çok zor. Feodalizmden kurtulamzsın. Bu durumda bazı değişimlerin yapılması şart. Yani şartlar bizi kendiliğnden adına modernizm denilen sürece getirir. Çünkü bir şeyi kavramlarla savunursun. İstediğin düzeni savunmak, göze hoş göstermek için bulduğun kavramın adı "modernizm"dir. Toplu binalar yapacaksın, nasıl satacaksın. Kavramlarla savunarak. Modernleşmek lazım!!!. Arabalar yap, insanlara modernleşiyoruz diye sat. Yani liberalleşme adı altında kapitalizm kendini topluma sundu ve adına da modernlik dedi. Karşı çıkarsan ortaçağ kafalısın. kabul et ve modernleş.

    İşte post-modernizm kafazısca savundurulan modernizmin aslında tüm insanlığın ortak faydasına olmadığının farkına varış ve buna tepkidir. Yani modernizmde insanlığın ortak paydasına değil de azınlığın faydasına işleyen kurallara her türlü tepkinin adı post-modernizmdir. Yani merkezi kontrol değil: yerel kontrol, hiyerarşik düzen değil: anarşi, makro yatırımlar değil: mikro yatırımlar, kitlesel üretim-tüketim değil: az üretim az tüketim...vs. vs. aklına gelebilecek insanlığı mekanikleştiren şeyler değil, insanın özne olduğu şeyler post-modernizmdir. Kısacası Postmodernizm inasanoğlunun kaendini yeniden yaratması. Tabi kimse ortaçağa dönmek istemez ama modernizm ortaçağdan daha mı etik.p> <$Anonymous Adsızspan style="color:#767676;">| <$4 Eylül 2007 07:59:00 GMT+2a> | <$ span>

    <$ben de tam olarak bundan bahsediyorum :) herkesin kendine göre bir post-modernizm tanımı var. Zaten bana br "garip" akımı dedirten de bu. Çoğuı akım gibi kesin çizgilerle belirlenmiş bir tanımı yok, hiçbir yerde de rastlamadım. Bence postmodernizm, modernizmin çağın gereklilikleri doğrultusundaki uzantısından başka bir şey değildir.p>